با توجه به اهمیت و کاربرد بسیار بالای نرم افزارهای رایانه ای در زندگی ما آنها روز به روز نقش خود را در زندگیمان پر رنگ تر می کنند. از این رو شرکت های بزرگ همواره به دنبال ثبت اختراع نرم افزار جدید می باشند تا بتوانند قابلیت های جدیدی برای انجام کارهای روزمره مان فراهم کنند و از این راه به سود خوبی دست پیدا کنند. طراحی کردن یک نرم افزار که بتواند مفید و کارآمد واقع شود و در مدت زمان کوتاهی بین جمعیت معروف و محبوب گردد کار تقریباً دشواری محسوب می شود. متخصصانی که در این زمینه فعالیت می کنند، با تلاش و کسب دانش در طول سالها می‌توانند به این نتیجه برسند. با توجه به اهمیت نرم‌افزارهای رایانه‌ای و میزان کاربرد آنها در زندگی روزمره ما، و همچنین برای اینکه این تلاش و زحمات متخصصین علوم رایانه بی جواب نماند، قانونگذاران هر کشور در سراسر دنیا حقوقی را به این پدیدآورندگان نرم افزار اختصاص داده اند. در واقع اگر شما موفق به ثبت اختراع نرم‌افزار یا اپلیکیشن شدید که طبق قوانین ثبت اختراع کشورمان باشد، شما باید برای ثبت اختراع خود به اداره مالکیت صنعتی مراجعه نمایید و مراحل قانونی ثبت نرم‌افزار را طی کنید. در واقع وقتی که شما موفق به ثبت نرم‌افزار به نام خود شدید قانون کپی رایت شامل حال شما میگردد شما پس از مراجعه کردن به اداره مالکیت صنعتی دادن درخواست نامه برای بررسی کردن نرم‌افزار تان و ارائه مدارک مورد نیاز برای اثبات باید منتظر جواب آنها بمانید.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نرم افزار:

در حقیقت در ایران گواهی ثبت نرم افزار تنها توسط وزارت ارشاد اسلامی صادر می گردد و برای اینکه بتوانیم موفق به کسب گواهی ثبت اختراع نرم‌افزار شویم باید یک سری مراحل را طی کنیم.
باید یا به صورت اینترنتی و یا با مراجعه به مرکز فناوری اطلاعات نسبت به ثبت نام اقدام کنیم.

به هر حال شما برای ثبت اختراع نرم افزاری در ایران به مدارک زیر نیازمندید:
1. انجام و تکمیل فرم مشخصات نرم افزار تان در سامانه ثبت اختراع در سایت شورای عالی انفورماتیک
2. در صورت سخت تر از سخت افزار بودن تهیه فایل پاورپوینت جهت شرح آن
3. ارائه دادن یک نسخه از چگونگی و شرح اختراع نرم‌افزاری خود
4. ارائه چند نسخه از نرم‌افزار در قالب لوح فشرده
5. ارائه اظهارنامه ثبت شرکت
6. رائه کارت ملی
7. پرداخت هزینه و فیش واریزی مربوطه
8. گرفتن تاییدیه از شورای انفورماتیک
9. مدارکی که اثبات کند نرم افزار متعلق به شما می باشد
10. ارائه ی اسکنی از تاییدیه سازمانهایی که نرم افزار شما را استفاده و تایید کرده اند.

مراحل ثبت نرم افزار

در حقیقت ثبت اختراع نرم افزار این دلیل پدید آمد که خیلی وقتها متخصصان رایانه‌ای برای تولید یک نرم‌افزار زمان زیادی صرف می کند اما به محض اتمام کار و ارائه آن به بازار این محصول یا نرم‌افزار توسط شرکت‌های رقبا کپی می‌شود و مورد بهره‌برداری غیرمجاز قرار می‌گیرد.
در حقیقت قابلیت ثبت اختراع نرم افزار به منزله شخصی سازی نرم افزار می باشد این پدیده شخصی‌سازی باعث می شود که نرم افزار به نام شما ثبت گردد و رقبا دیگر نتوانند از آن بهره جویی کنند. در حقیقت وضوع باعث می‌شود که قانون کپی رایت در مورد نرم‌افزار شما کاملاً رعایت شود بر خلاف تصور عموم که فکر می‌کند قانون کپی رایت اصلاً در ایران را رعایت نمی شود اما کارکرد قانون کپی رایت در ایران به این صورت می باشد که تنها در صورت داشتن شاکی خصوصی می باشد.
همانطور که درباره دربر شما توضیح دهیم مراحل ثبت نرم‌افزار در ایران به این صورت می باشد:

1. شما ابتدا می بایست به صورت اینترنتی به سایت سرآمد مراجعه نمایید
2. وارد سایت سرآمد شوید درخواست عضویت را انتخاب کنید
3. فرمی که بر روی صفحه برای شما ظاهر می شود را باید با وارد کردن اطلاعات درست کنیم و سپس بر روی گزینه تایید کلیک کنید
4. سایت شما را وارد به پورتال رسانه دیجیتال می کنند
5. سپس شما می توانید با استفاده از اطلاعاتی که در وارد کردن فرم در مراحل قبلی انجام داده اید با استفاده از رمز کاربری شناسه خود وارد سایت شوید
6. ثبت و صدور مجوز نرم افزار را انتخاب کنید
7. مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنید
8. اطلاعات خواسته شده از شما شامل مشخصات عمومی مشخصات فنی و غیره را وارد کنید
9. در صورتی که تمام مراحل قبلی را به درستی انجام داده باشید پروانه انتشار برای شما نمایش داده می شود و می توانید آن را انتخاب کنید
10. در انتها گواهی ثبت را درخواست کرده و اطلاعات خواسته شده سایت از شما را به درستی وارد کنید و سپس بر روی دکمه تایید کلیک کنید
11. مرحله آخر از ثبت اختراع نرم افزار در انتظار ماندن برای تاییدیه سامانه می باشد.

هزینه ثبت اختراع نرم افزار

در واقع مخترعین و سازندگان نرم افزار علاوه بر این که می توانند اختراع خود را در ایران به ثبت برسانند این قابلیت را دارند تا برای ثبت نرم افزار خود به صورت بین‌المللی و در سایر کشورها نیز اقدام کنند. البته هزینه ثبت نرم افزار در ایران بسیار ارزان تر از سطح بین‌المللی آن می باشد و ممکن است به طور کلی مراحل ثبت نرم‌افزار به صورت داخلی و بین‌المللی با یکدیگر کاملاً متفاوت باشد. در واقع هزینه قابل اخذ از ثبت اختراع داخلی می‌تواند به دو صورت اشخاص حقیقی و حقوقی تقسیم شود. هزینه اشخاص حقوقی از حقیقی بالاتر میباشد. و به طور کلی میزان هزینه ای که از شما برای ثبت اختراع تان اخذ می گردد ممکن است بر اساس معیارهایی چون هزینه ثبت سالانه هزینه رسیدگی به اعتراض و شکایت ها حق ثبت تغییر و غیره متفاوت باشد.اما هزینه ثبت اهتراع آنقدر بالا نیست که نتوانید از پس پرداخت آن بربیایید.برای اگاه شدن از میزان دقیق هزینه ها باید به سایت مراجعه کنید.

زمان مورد نیاز برای ثبت نرم افزار

هنگامیکه شما توانستید با موفقیت اظهارنامه سبز اختراع نرم افزار خود را انجام دهید تا زمانی که گواهی مورد نظر به دست شما برسد ممکن است ۱۲ ماه زمان ببرد که البته اگر پرونده شما کامل باشد و نقصی نداشته باشد زمان بیشتر از ۱۲ من نخواهد شد. البته ثبت اختراع نرم افزار در کشور نسبت به ثبت بین‌المللی آن زمان کمتری از شما می گیرد. اگر شما بخواهید برای ثبت اختراع نرم افزار خود در سطح بین‌المللی اقدام کنید ابتدا می بایست آن را در کشور خود ایران ثبت کرده و ثبت بین‌المللی آن پس از سبز در ایران دوازدهم زمان میبرد.

مزایا و معایب دریافت حق ثبت اختراع

هنگام تصمیم گیری در مورد دادن درخواست ثبت اختراع، باید به اختراع خود نگاهی بیندازید و خطرات عدم ثبت اختراع آن را در برابر هزینه های انجام آن در نظر بگیرید.

• مزایای حق ثبت اختراع:
1. یک حق ثبت اختراع به شما این حق را می دهد که جلوی کپی، ساخت، فروش یا هرگونه بهره جویی بدون اجازه دیگران از اختراع خود را بگیرید.
2. شما به مدت یک دوره از پیش تعیین شده از اختراع خود محافظت می کنید، و ثبت اختراع نرم افزاربه شما این امکان را می دهد که رقبا را دور نگه دارید.
3. البته شما متناوباً، می توانید حق ثبت اختراع خود را برای استفاده دیگران از آن صادر کنید یا می توانید حتی آن را بفروشید. و اینکار این می تواند یک منبع درامد مناسب برای تجارتتان فراهم کند.

• معایب حق ثبت اختراع:
1. درخواست ثبت اختراع شما به معنای در دسترس قرار دادن اطلاعات فنی معینی در مورد نوع اختراعتان است.
2. درخواست ثبت اختراع می تواند یک پروسه بسیار وقت گیر و طولانی باشد (به طور معمول سه تا چهار سال) و حتی ممکن است بازارها تغییر کنند یا تا زمانی که حق ثبت اختراع ثبت می شود، یک فناوری جدید و بهتر بتواند از اختراع شما پیشی بگیرد.
3. شما باید به یاد داشته باشید که هزینه سالانه خود را پرداخت کنید در غیر این صورت حق ثبت اختراع شما از بین می رود.

چه نوع نرم افزارهایی قابلیت ثبت دارند؟

به طور کلی هرچه نوآوری در نرم افزار شما از نظر فنی بهتر و بیشتر باشد، احتمال ثبت اختراع نیز بیشتر است. به عنوان مثال اگر نرم افزار شما برای انجام وظایفی که شخص می تواند با قلم و کاغذ انجام دهد از یک رایانه عمومی استفاده می کند این احتمال وجود دارد که این نرم افزار قابل ثبت نباشد. با این حال، اگر نرم افزار شما نسبت به سیستم های رایانه ای موجود دارای اثر فنی یا پیشرفت فنی باشد مثلا ساختارهای جدیدی را در حافظه ایجاد کند یا نوع جدیدی از ساختار پایگاه داده را ایجاد کند و عملکرد کلی رایانه را بهبود ببخشد در این صورت نرم افزار شما می تواند قابل ثبت شدن باشد.

گزینه های جایگزین برای حق ثبت اختراع چیست؟

کپی رایت هم می تواند ازحق اختراع نرم افزارشما محافظت کرد. همانطور که در بالا برایتان توضیح دادم، کپی رایت از شما در برابر کپی شدن نرم افزارتان محافظت می کند. با این حال اگر رقیبتان نرم افزاری ارائه دهد که عملکردهای مشابهی به نرم افزار شما داشته باشد، قانون کپی رایت دیگر نمی تواند از اختراع شما محافظت کند.

چه زمان نرم افزار شما به ثبت اختراع نیاز پیدا می کند؟

در ابتدا باید برسی کنید و ببینید که آیا نرم افزار شما قابلیت اخذ و ثبت اختراع نرم افزاری را دارد یا خیر. در حالی که حقکپی رایت می تواند از اختراع نرم افزاری شما در برابر کپی محافظت کند اما کپی رایت نمی تواند مانع از این شود که دیگران نرم افزار مشابه به شما را به طور مستقل (یعنی بدون کپی برداری) تهیه کنند. از طرف دیگر داشتن حق ثبت اختراع می تواند به شما این اجازه دهد دیگران را حتی از جنبه های عملکردی نرم افزار ادعا شده در حق ثبت اختراع خود حتی اگر طرف مقابل به طور مستقل نرم افزار را توسعه داده باشد محروم کنید.

چرا باید برای ثبت اختراع نرم افزار به ثبت صداقت مراجعه کنیم:

گروه مشاوران ثبت صداقت، با بهره‌گیری از وکلای متخصص و استفاده از تجارب کارشناسان بازنشسته قوه قضائیه و اداره ثبت شرکت‌ها، در صدد برآمده تا خدماتی از جمله : انعقاد قراردادهای داخلی و خارجی و بین‌المللی طرح دعاوی برند و طرح صنعتی ثبت صورتجلسات تغییرات شرکت‌ها ثبت شرکت‌ها و موسسات داخلی و خارجی اموراداری،‌مالیات و ثبت اختراع نرم افزاری فعالیت نماید.در واقع کارشناسان صداقت با تیمی مجرب و صاحب نظر در مورد ثبت شرکت ، ثبت برند و اختراع ، کارت بازرگانی ، تغییرات و تصمیمات شرکت از ابتدا تا انتها در کنار شما موکلین ارجمند باشد و این نوید به شما داده میشود که به راحتی نمایندگی شرکت خود را در ایران ، عراق ، انگلستان ، ارمنستان ، گرجستان ، ترکیه به ثبت برسانید.برای اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه نمایید