وکیل : کسی است که به موجب عقد وکالت و از جانب موکل خود ، نایب انجام امری می شود ، وکیل در حالت کلی به دو دسته تقسیم می شوند ، وکیل کاری و وکیل دادگستری ، برای داشتن وکیل کاری جهت پیگیری امور اداری می توان به هر فرد حتی وکیل دادگستری وکالت داد ولیکن برای پرونده های دادگاه می بایست به وکیل دادگستری وکالت داد .
وکیل دادگستری : وکیلی است که عضو کانون وکلای دادگستری و یا مرکز وکلا ، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه است و به شغل وکالت مشغول می باشد .
وکیل پایه یک دادگستری : وکلای دادگستری به دو گروه تقسیم می شوند ، وکیل پایه یک دادگستری و وکیل پایه دو دادگستری که البته سابقه کاری وکیل پایه یک دادگستری بیشتر بوده و حیطه صلاحیت وکالتی آنها بیشتر است ، کارآموزان وکالت نیز تحت نظارت وکیل سرپرست خود می توانند در برخی پرونده ها وکالت نمایند .
موکل : شخصی است که به دیگری وکالت انجام امری را می دهد ، موکل می تواند شخص حقیقی اعم از یک فرد یا چند نفر باشد که به وکیل دادگستری مراجعه می نمایند و یا شخص حقوقی مانند شرکت باشد ، در خصوص شرکت ها باید توجه داشت که برای اعطای وکالت به وکیل دادگستری جهت پیگیری پرونده ها در دادگاهها می بایست حق مراجعه و گرفتن وکیل و وکالت در توکیل و با تمامی حدود اختیارات لازم به مدیر عامل و یا کسانی که قصد گرفتن وکیل برای شرکت دارند قبلاً به موجب مدارک مثبته داده شده باشد .
وکالت : معنی لغوی وکالت تفویض و واگذار نمودن است و در اصطلاح حقوقی وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین ، طرف دیگر را برای انجام امری نایب (وکیل) خود می نماید ، برای وکالت در ادارات و پیگیری امور اداری وکالت کاری داده می شود ولیکن برای وکالت در دادگاه حقوقی ، دادگاه کیفری ، دادسرا ، تجدیدنظر استان ، دیوان عالی کشور ، شورای حل اختلاف و اجرای احکام می بایست به وکیل دادگستری وکالت داد .
مورد وکالت : امر و یا اموراتی است که وکیل به موجب عقد ( قرارداد ) وکالت و به نیابت ( نمایندگی ) از طرف موکل خود می بایست انجام دهد ، مورد وکالت باید از اموراتی باشد که خود موکل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانونی در این زمینه وجود نداشته باشد ، و وکیل هم برای انجام آن امر اهلیت قانونی داشته باشد .
وکالت در دادگاه ها می تواند شامل وکالت در مواردی از قبیل : وکالت راجع به اعتراض به رأی ، تجدید نظر ، فرجام خواهی و اعاده دادرسی ، مصالحه و سازش ، وکالت در توکیل ، تعیین مصدق و کارشناس ، وکالت در دعوای خسارت ، وکالت در استرداد دادخواست یا دعوا ، وکالت در ادعای اعسار و یا سایر موارد دیگر باشد .
در صورتیکه برای انجام امری دو یا چند وکیل معین شده باشد هیچ یک نمی تواند بدون دیگری و یا دیگران در امری دخالت نماید مگر اینکه وکالت به صورت مجتمعاً و یا منفرداً داده شده باشد که در این صورت هر یک به تنهایی و یا به طور جمعی می توانند وکالت نمایند .
تعهدات موکل : موکل باید تمام تعهداتی را که وکیل در حدود وکالت خود کرده است انجام دهد ، موکل باید تمام مخارجی که وکیل برای انجام وکالت نموده است را بدهد ، موکل باید اجرت وکیل را بدهد مگر اینکه در وکالتنامه و یا قرارداد مالی مربوط به آن ، طور دیگری مقرر شده باشد .
وکیل در توکیل : وکیلی است که از طرف موکل خود اختیار تعیین وکیل دیگر را برای او داشته و وکالت در توکیل داشته باشد ، اگر وکیل وکالت در توکیل نداشته باشد نمی تواند انجام امری را به دیگری واگذار کند .
وکالت بلاعزل : وکالتی است که وکالت وکیل یا عدم عزل وکیل ضمن عقد لازمی شرط شده باشد و موکل باید از آثار و نتایج وکالت بلاعزل آگاه باشد و بدون علت به کسی وکالت بلاعزل ندهد و به این موضوع توجه کامل داشته باشد ، راجع به آثار و یا نتایج وکالت بلاعزل می توانید از وکیل دادگستری مشاوره حقوقی بگیرید ، وکالت بلاعزل معمولاً در وکالتنامه تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی داده می شود .
طرق انقضای وکالت : با عزل موکل (البته اگر وکالت بلاعزل نباشد) ، با استعفای وکیل ، با فوت یا جنون موکل و یا وکیل .
طرق منفسخ شدن وکالت : با از بین رفتن متعلق وکالت ، با انجام مورد وکالت توسط خود موکل و با انجام عملی از سوی موکل که منافی با وکالت وکیل باشد .
وکیل و وکالت در دادگاهها : وکالت در دادگاه ها و دادسرا ها توسط وکیل دادگستری انجام می شود ، وکیل دادگستری در کلیه مراحل رسیدگی به پرونده های حقوقی و کیفری می تواند حضور داشته باشد و هر شخص می تواند با مراجعه به وکیل دادگستری در هر یک از مراحل اعم از شورای حل اختلاف ، دادسرا، دادگاه کیفری ، دادگاه حقوقی ، دادگاه خانواده ، اجرای احکام حقوقی ، اجرای احکام کیفری ، دادگاه تجدید نظر استان و دیوان عالی کشور ، به وکیل دادگستری وکالت اعطا نماید. با توجه به اینکه اقامه دعوی حقوقی و یا کیفری نسبت به هر موضوعی معمولاً یکبار قابلیت طرح را دارد مگر موضوعات و یا مواردی که از این قاعده مستثنی هستند لذا کسب اطلاعات لازم از طریق مشاوره حقوقی و یا اعطای وکالت به وکیل دادگستری در اقامه دعوی و یا دفاع در قبال دعوی مطروحه می تواند در حل مشکلات بوجود آمده مفید و یا مؤثر باشد . البته مشاوره با وکیل فقط مختص بروز مشکلات حقوقی نبوده و حتی قبل از اقدام به امری و پیش آمدن مشکلات ، می توان با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره داشته و علاج واقعه را قبل از وقوع نمود .
محاکم و دادسراها مکلفند حق دفاع متهمان و مشتکی عنهم را رعایت نموده و فرصت استفاده از وکیل دادگستری و کارشناس را برای آنان فراهم نمایند و کلیه دادگاهها و دادسرا ها مکلف به پذیرش وکیل دادگستری می باشند و وکیل دادگستری در موضع دفاع از احترام و تأمینات شغل قضا بر خوردار می باشند .
حق الوکاله وکیل : چنانچه خواهان در پرونده حقوقی دارای وکیل باشد ، حق الوکاله وکیل طبق تعرفه و به موجب مواد 515 و 519 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی از خوانده قابل مطالبه بوده و در صورت صدور حکم قطعی به نفع خواهان ، علاوه بر خواسته ، خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و هزینه ثبت دادخواست وحق الوکاله وکیل از محکوم قابل وصول خواهد بود .
وکیل حقوقی ، وکیل کیفری و وکیل خانواده : منظور وکیلی است که بر اساس تجربه و علاقه ، حسب مورد بیشتر تمایل به وکالت و مشاوره در مورد پرونده های حقوقی یا کیفری و یا خانواده را دارد اگرچه وکیل می تواند در هر سه موضوع حقوقی ، کیفری و یا خانواده قبول وکالت نموده و یا مشاوره ارائه نماید .
وکیل ملکی : منظور از وکیل ملکی و یا وکیل پرونده ملکی ، وکیلی است که بر حسب تجربه و علاقه ، وکالت و یا مشاروه در خصوص پرونده های ملکی و املاک را بر عهده می گیرد .
وکیل تهران : منظور از وکیل تهران و یا وکیل در تهران وکیلی است که محل فعالیت و دفتر وکالت او بر اساس پروانه وکالت تهران بوده و در تهران مشغول به وکالت و مشاور حقوقی می باشد و تمرکز وکالتی او در تهران است ، اگرچه می تواند در سایر شهرها نیز انجام وکالت نموده و مشاوره حقوقی ارائه نماید .
